Mars gezegeninin dünyaya en yakın geçtiği 27 Ağustos 2003 tarihinden bu yana internet üzerinden sürekli gündeme gelen "27 Ağutos'ta gökte iki ay görünecek" haberlerinin bir yenisi de bu gece için sosyal medyada dolanır oldu.
Her yıl tekrar tekrar piyasaya sürülen "Amerikan uzay araştırmaları merkezinden yapılan açıklamaya göre: Mars çıplak gözle dolunay kadar büyük görünecek. 27 Ağustos'ta Mars dünyaya 34, 65 milyon mil yaklaştığında en büyük göründüğü gün olacak. Mars'ın dünyaya bu kadar yakın geçeceği bir sonraki tarih 2287 yılı. Uzmanlar 'Bugün hayatta olan hiçbir kimse bu olayı tekrar göremeyecek.' olmasını hatırlattı." açıklamanın yine sosyal medya ve internet sitelerinde dolaşmasıyla vatandaş gece yarısını beklemeye başladı.
Oysa ki işin aslı hiç öyle değil, konu hakkında görüşlerini bildiren uzay ve gökyüzü bilimcileri "Gezegenler Güneş etrafında eliptik bir yörüngede dolanırlar. Dıştaki gezegenin bir tur atması, içte kalana göre daha uzun sürer. Örneğin bizim bir yılımız 365 gün iken Mars’ta ise bu süre 687 gündür. Dolayısıyla Dünya yörüngesi üzerinde dolaşırken Mars’a bazen yakınlaşır bazen de uzaklaşır. Bu da Mars’ın zaman zaman daha büyük görünmesine sebep olur. Haberin çıkışına sebep olan da bu yakınlaşmalardan biri olan 27 Ağustos 2003 tarihi. O tarihte Mars yaklaşık her 2 yılda bir olduğu gibi Dünya ile yakın konumuna gelmişti. Bu tarih aynı zamanda, Dünya ile Mars arasında nadir görülen “en yakın” hallerden biriydi ve o tarihte daha önceki sıradan yakınlaşmalarda olduğundan daha parlak görünecekti. Bu sebeple, birçok amatör ve profesyonel gökbilimci için gözlem açısından önemli bir andı. Dolayısıyla duyurusu da bol bol yapıldı. Elbette her zaman olduğu gibi bu heyecan verici durumu hem basın, hem de yalan haber üretmeye bayılan internet siteleri önce “Mars Ay kadar parlak görünecek”, sonrasında da “Mars Ay kadar büyük görünecek” şeklinde abuk subuk manşetlerle duyurdu. Oysa böyle birşey yoktu, Mars sadece her zaman olduğundan daha parlak olacaktı, hepsi o kadar." açıklamalarını yaparken, bu gece yarısı ülkemizde dolunay olmadığı gibi Mars'ın güneşin tarafında olduğu ve gece dünyadan görünmeyeceğini belirttiler.
Mars Ne Kadar Büyük Görünebilir?
Gökyüzünde görebildiğimiz en büyük alana sahip iki gök cismimiz var, Ay ve Güneş. Sosyal medya ve internetteki asparagas haberlerde Mars’ın Ay kadar görüneceği iddia ediliyor. Bir karşılaştırma yapıp olurluğunu tasvir etmeye çalışalım. Ay’ın yarıçapı 1.734 kilometre iken bize uzaklığı 384.000 kilometredir. Mars’ın yarıçapı da yaklaşık olarak 3.400 kilometre. Yani Ay’dan yaklaşık olarak 2 kat büyük. Şimdi eğer Ay kadar büyük görünecekse, basit bir mantıkla Ay’dan iki kat daha uzakta olmalı demeliyiz ki bu pratikte de doğrudur. Bu da yaklaşık 750.000 kilometre ötede bir Mars bulunması gerektiği anlamına gelir. Halbuki Mars bizden ortalama 225 milyon kilometre ötededir. En uzak konumunda 401 milyon, en yakın konumunda 54,6 milyon kilometre kadar yakındır. Bu umduğumuzdan en az 70 kat daha fazla bir uzaklık. Yani Mars’ı asla Ay kadar büyük görme imkanı yok.
Peki Mars gerçekte ne kadar büyük görünebilir?
Şunu söyleyebiliriz ki Mars’ı çıplak gözle kesinlikle görebilirsiniz. Fakat parlak kırmızı bir yıldızdan biraz daha hallice. Hepsi o kadar. Zaten eğer ki Mars, Ay kadar görünecek bir yakınlıkta olsaydı bu muhtemelen sonumuzu hazırlayacak bir yakınlaşma olurdu. Mars en büyük görünen haliyle dahi Ay’dan 75 kat daha küçük görünür. (Bu da aşağı yukarı bizim kafadan hesabımızla denkleşiyor.) Yaklaşık her 2 senede bir olan bu yakınlaşma amatör astronomların işine yarar. Eğer amatör astronomlar Mars fotoğrafı çekmeye başladıysa bilin ki Mars yakın bir konumdadır, çünkü en büyük o zaman görünür. (Mars’ın en küçük görünümü ile en büyük görünümü arasında 7 kat açısal büyüklük fark vardır). Dünya çapında en iyi gezegen fotoğrafçılarından biri kabul edilen Damian Peach dahi, on binlerce dolarlık ekipmanıyla Mars’ı bu ancak bu kadar iyi çekebilmiş.
Yorum Gönder